Blog

Waar kom de uitdrukking eigenlijk vandaan?

Onze taal staat vol met uitdrukkingen die wij regelmatig gebruiken en ook typisch zijn voor de Nederlandse cultuur. Maar waar komen die uitdrukkingen eigenlijk vandaan?

 

De steenrijke man deed op de bonnefooi mee aan een kennisquiz. De eerste vragen vond hij van een likmevestje kwaliteit, hij doorliep ze zonder problemen. Maar bij de hamvraag over de herkomst van het woord komkommertijd, zweette hij als een otter omdat hij het antwoord niet wist. Op dat moment voelde hij zich oliedom… Wat een rare inleiding hè?!

De bovenstaande inleiding staat vol met uitdrukkingen die wij regelmatig gebruiken en zijn ook typisch voor de Nederlandse cultuur. Maar waar komen die uitdrukkingen eigenlijk vandaan?

Op de bonnefooi

Onderneem je iets op de bonnefooi, zoals een vakantie, dan doe je dit zonder ook maar iets van tevoren te regelen. De uitdrukking staat voor ons ‘op goed geluk’ en is uit het Frans afgeleid van ‘de bonne foi’ (te goeder trouw).

Van likmevestje

Als wij iets van mindere kwaliteit vinden, dan noemen wij deze kwaliteit nogal eens ‘van likmevestje’. In het Nederlandse schrift is in 1896 voor het eerst de uitdrukking ‘lik me vessie’ aangetroffen. Met ‘vessie’ werd ‘vestje’ bedoeld en dit woord is weer afgeleid van het Franse woord ‘fesse’, dat bil betekent. Oorspronkelijk betekende dit dus zoiets als ‘lik m’n r..t’.

De hamvraag

‘En dan de hamvraag…’ Als dit wordt gezegd weet je dat het om de laatste, en vaak belangrijkste, vraag gaat. Deze uitdrukking is nog niet zo oud en typisch Nederlands. In de jaren ’50 zond de NCRV een radioquiz uit. Deelnemers moesten vragen beantwoorden en wie het juiste antwoord gaf op de laatste vraag, won – je raadt het waarschijnlijk al – een gerookte ham.

Komkommertijd

In de zomerperiode spreken we vaak van ‘komkommertijd’, een periode waarin weinig nieuws te melden is omdat politici, en vele anderen, op vakantie zijn. De herkomst van het woord is niet helemaal duidelijk, behalve dat het met de oogst van komkommers te maken heeft. Waarschijnlijk is het overgenomen uit het Engelse ‘cucumber time’, een term die rond het jaar 1700 ontstond bij Engelse kleermakers wanneer zij in de zomermaanden, tijdens de komkommeroogst, weinig werk hadden omdat de adel dan de stad verruilde voor het platteland.

Zweten als een otter

Wanneer wij enorm transpireren, zeggen wij vaak dat we zweten als een otter. Een otter zweet echter helemaal niet dus waarom deze uitdrukking? Simpel: de otter, een waterdier, heeft een vettige vacht en wanneer hij uit het water komt houdt zijn vacht water vast waardoor het lijkt alsof hij hevig zweet.

Oliedom

Wij kennen meerdere uitdrukkingen voor iemand die wij dom vinden, zoals oliedom. De herkomst van het woord oliedom is nogal verdeeld. Etymologiebank.nl geeft verschillende mogelijkheden. Zo wil oliedom mogelijk ‘traag als olie’ zeggen: olie is dik en vloeit daarom heel traag. Oliedom staat in deze dan gelijk aan ‘traag van begrip’.

Bovenstaande uitdrukkingen zijn een kleine greep uit het aantal uitdrukkingen die wij regelmatig gebruiken. Weet jij een veelgebruikte uitdrukking en kun je hiervan ook de herkomst uitleggen? Laat het ons dan weten via marketing@globaltalk.nl. Bij voldoende reacties (uitdrukkingen), schrijven we nog een blog over dit onderwerp. Wij zijn benieuwd!