Crisishulp bij CVD

Wanneer het crisisteam van het Centrum voor Dienstverlening (CVD) in actie komt, weet je dat de situatie ernstig is. “Als wij in beeld komen, dan is het nooit gezellig,” zegt Patricia. Samen met haar collega Jasmijn staat ze dag en nacht klaar voor mensen in een crisissituatie. Ze werken op de afdeling huisverboden, waar veiligheid altijd voorop staat. 

Geen leuk, maar waardevol werk

Patricia zit inmiddels al zestien jaar in het vak. “Tot mijn 28e was ik planner in de transportwereld. Maar ik wilde mensen helpen. Dat zit in me.” Ze volgde een opleiding en maakte de overstap. Een sprong in het diepe, maar een keuze waar ze nooit spijt van kreeg. “Hoe zwaar het werk ook is, dit is wie ik ben.” 

Jasmijn volgde een andere route. Via de GGZ rolde ze het crisisteam van het CVD in. “Je kunt niet spreken over leuk werk,” zegt ze. “De situaties zijn vaak schrijnend. Maar het is wel enorm waardevol. Juist omdat je er voor mensen kunt zijn op een heel moeilijk moment.” Patricia knikt: “Dit doe je niet voor het geld. Dit werk doe je echt vanuit je hart.” 

De klok tikt

Zodra er melding wordt gemaakt, vaak door de politie, komt het team in actie. En dan gaat het snel. “We hebben misschien geen zwaailicht, maar wij moeten binnen een half uur ter plaatse zijn,” vertelt Patricia. 

Dan begint het werk direct. We maken zo snel mogelijk een inschatting over de veiligheid van de achterblijvers. Vervolgens maken we een rapport op en geven we een advies of er wel of geen huisverbod nodig is. “In dat proces spreken we met de achterblijver én met degene die mogelijk het huis moet verlaten,” legt Jasmijn uit. “Dat doen we met aandacht, maar het gaat vrij snel.” 

De situatie inschatten vraagt om ervaring én intuïtie. Patricia: “Iemands toon, houding, zelfs hoe het huis erbij ligt, alles nemen we mee. Soms kijk ik door een kier in de deur om een indruk te krijgen. Het zijn details, maar ze helpen om een goed advies te geven.” 

Niet zwart-wit

Een uur is kort, zeker bij complexe situaties. “Soms is het snel duidelijk, bijvoorbeeld als er kinderen in het spel zijn. Dan nemen we geen enkel risico,” zegt Jasmijn. Maar vaak ligt het complexer.  

“Een verhaal heeft altijd meerdere kanten,” vult Patricia aan. “Wij moeten zo snel mogelijk achterhalen wat er gaande is en wat de juiste keuze is. Daarvoor moet je snel schakelen, professioneel blijven en boven de emoties uitstijgen. Dat is niet altijd makkelijk.” 

Een tolk als sleutel

Wat als er ook nog taal-en cultuurbarrières spelen? In die gevallen is een tolk onmisbaar volgens Jasmijn. “Een tolk kan op die momenten het verschil maken.”  

De tolk helpt zowel de mensen van het CVD, als de mensen in de crisissituatie. “Wanneer iemand zich in zijn of haar eigen taal kan uiten, dan voelen ze zich gehoord en begrepen. Dat is zo belangrijk, juist in de situaties waarin alles op scherp staat.”  

Patricia knikt instemmend. “Een professionele tolk is vaak essentieel. Zeker bij situaties waar gevoelige onderwerpen spelen. Dan moet je denken aan bijvoorbeeld seksueel geweld. Dan is het ondenkbaar dat een buurvrouw of familielid tolkt. Dat moet veilig, onafhankelijk en professioneel.”  

Cultuurbarrières

Daarbij hebben tolken als bijkomend voordeel dat ze vaak ook kunnen helpen met het nuanceren van cultuurverschillen. “Dat kan ons heel erg helpen”, zegt Jasmijn. “Ik vind het heel prettig als een tolk bepaalde gedragingen, als gevolg van een verschil in cultuur, uitlegt. Dat helpt mij om die persoon te begrijpen. En dat kan meewegen in mijn advies.”  

Patricia beaamt dat. “Dat kan zeker helpen. Al leer je door ervaring zelf ook. Als je bijvoorbeeld veel bij Poolse mensen over de vloer komt, dan ga je zelf ook bepaalde verschillen herkennen en aanvoelen. Aanvoelen is in ons vak belangrijk. Geen situatie is hetzelfde, het is altijd maatwerk.”   

Impactmomenten

Iets dat hulpverleners en tolken gemeen hebben, is dat hun stem en hun boodschap grote impact kan hebben op iemands leven. Zo zijn zij soms de stem die een boodschap over moet brengen, die je niet wil brengen. “Een moeder had zichzelf van het leven beroofd,” vertelt Patricia. “De kinderen waren thuis, de oudste zoon nog niet. Ik bleef bij ze tot hij thuiskwam. Ik was degene die hem het nieuws moest vertellen. Dat vergeet je nooit. Maar het is ook een moment waarop je het verschil kunt maken. Hoe je iets brengt, hoe je er bent, dat blijft iemand bij.” 

Ook Jasmijn herinnert zich een heftige incident op de Erasmusbrug. Waarbij het in september 2024 helemaal misging. “Er had een dodelijke steekpartij plaatsgevonden, waarbij ook veel getuigen waren. Wij vingen de mensen op die eerste hulp hadden verleend. Ze stonden echt boven op de situatie. We spraken met ze op het politiebureau. Dat werd zo’n mooi en prettig gesprek. Dat gesprek gaf hen rust. Het is heel bijzonder om daaraan te mogen bijdragen.” 

Samen sterk

Het werk van Jasmijn en Patricia is intens en vaak heftig. Hoe ga je daarmee om, dag in dag uit? “Dat leer je met de jaren,” zegt Patricia. “De knop moet altijd snel om. Hoe hard het ook is.” Gelukkig staat niemand er alleen voor. “We hebben fijne collega’s. We praten veel met elkaar, en kunnen altijd bij elkaar terecht,” zegt Jasmijn. “Zo zorgen we ervoor dat we dit werk goed kunnen blijven doen.” 

Of het nu gaat om gezinnen in crisis, mensen in kwetsbare situaties of verhalen waarin taal en cultuur een rol spelen, Jasmijn, Patricia en hun collega’s zijn er. Altijd, en voor iedereen. Omdat helpen voor hen geen werk is, maar een roeping.