De week van cultuursensitieve zorg in het Sophia Kinderziekenhuis

Cultuurverschillen zorgen in het ziekenhuis regelmatig voor complexe situaties. Patiënten die de artsen en verpleegkundige niet begrijpen en andersom. Dat kan soms grote gevolgen hebben. Door die verschillen te begrijpen voorkom je deze situaties. Om die reden was Ruben van den Mooren te gast tijdens de week van de cultuursensitieve zorg in het Erasmus MC Sophia Kinderziekenhuis in Rotterdam. Daar gaf hij een cultuurworkshop om een inkijkje te geven in de Poolse cultuur.

Ruben is cultuurspecialist en werkte in het verleden als tolk Pools. Hij groeide op in Polen en kent daardoor de cultuur als geen ander. Regelmatig geeft hij workshops om bewustwording te creëren rondom de verschillen tussen de Nederlandse en de Poolse cultuur. Verschillen die essentieel zijn om rekening mee te houden, zeker in het ziekenhuis. Alleen dan kun je optimale zorg verlenen.

Maatschappelijke ladder

Elkaar écht begrijpen is van levensbelang, zeker in een ziekenhuis. Dat kan pas op het moment dat je de verschillen tussen culturen begrijpt. Een simpel voorbeeld daarvan is het vragen of een Poolse patiënt iets te drinken wil. Ons Nederlandse brein denkt waarschijnlijk: ‘Als je dorst hebt zeg je toch gewoon ja?’ Zo simpel is het helaas niet altijd. In Nederland zijn we gewend dat we onze mening mogen geven en dat iedereen gelijk is. Ook tegen een directeur of arts durven we meestal in te gaan. In Polen, en veel andere landen in het Oostblok, ligt dit anders. Daar is de maatschappelijke ladder leidend. Je gaat niet zomaar in tegen iemand die hoger op deze ladder staat. Dat is natuurlijk generaliserend, en geldt ook niet voor alle Poolse mensen, maar het geeft in het algemeen goed de culturele verschillen weer.

Een arts of verpleegkundige staat in de ogen van een Pools iemand boven de patiënt. Zij durven dan ook niet zomaar ‘ja’ te zeggen tegen iemand die boven hen staat. Het is een simpel voorbeeld, maar het geeft direct de verschillen weer. Je kunt zelf invullen dat er complexe situaties kunnen ontstaan in het ziekenhuis op het moment dat er geen rekening wordt gehouden met deze verschillen of wanneer artsen en verpleegkundige deze verschillen simpelweg niet kennen.

Cultuursensitieve zorg

Bij het Kinderthoraxcentrum van het Erasmus MC Sophia Kinderziekenhuis is men zich bewust van de cultuurverschillen, maar weten zij ook dat hier nog een wereld te winnen is. Daarom nodigde zij Ruben uit tijdens de week van cultuursensitieve zorg. Ruben vertelde daarin meer over de Poolse cultuur en gaf direct toepasbare tips voor in het ziekenhuis. Hoe ga je het beste om met Poolse patiënten? Waar moet je rekening mee houden en wat zijn de grootste verschillen tussen Nederlandse en Poolse patiënten? Cultuursensitief werken vergt een andere aanpak dan de ‘normale’ aanpak, maar het is enorm waardevol. Je wint het vertrouwen van de patiënt en kunt diegene daardoor veel beter helpen en begrijpen. Door je te verdiepen in de cultuur creëer je een win-winsituatie.

Anne Heijboer is kinderverpleegkundige en verplegingswetenschapper in het Sophia Kinderziekenhuis. Zij zet zich in voor inclusievere zorg. Dat bracht haar op het idee van de week van de cultuursensitieve zorg. “Het belang van elkaar verstaan en begrijpen wordt in mijn ogen nog te vaak onderschat. Het kan echt het verschil maken in belangrijke situaties. In het ziekenhuis werken we dagelijks met anderstalige patiënten en we merken dat er regelmatig taal- en cultuurbarrières zijn. We zetten om die reden al tolken in, maar ik denk dat we meer kunnen doen. De cultuurverschillen beter begrijpen is daar een voorbeeld van. De presentatie van Ruben heeft onze ogen wat dat betreft nog verder geopend. Hier gaan we zeker meer mee doen in de nabije toekomst. Het wegnemen van de taal- en cultuurbarrière in een ziekenhuis is in mijn ogen van onschatbare waarde. Beeld jezelf maar eens in dat jij in een ziekenhuis komt te liggen waar je niemand verstaat en begrijpt. En waar ze ook nog eens handelen volgens andere normen en waarden dan jij gewend bent. Best beangstigend toch? Daarom is cultuursensitief werken belangrijk. Iedereen moet de kans krijgen om begrepen te worden en alles te kunnen begrijpen. Zeker in het ziekenhuis!”

Cultuurworkshops

Door cultuurverschillen te herkennen en te begrijpen, wordt het werken met anderstalige patiënten makkelijker. Je begrijpt elkaar beter en kunt betere zorg bieden. Global Talk werkt met diverse cultuurspecialisten die tijdens uitgebreide workshops meer inzicht geven in waarden, normen en achtergronden van meerdere culturen. Door deze workshops ontwikkelen we culturele sensitiviteit en geven we tips die het werken met anderstaligen direct makkelijker maken. Onze cultuurspecialisten doen dit aan de hand van persoonlijke verhalen en ervaringen. Zij kennen zowel de Nederlandse als de andere cultuur van A tot Z en helpen daardoor met het leren begrijpen van elkaar.