In aflevering vier van De Tolk aan Tafel schuift tolk Serap aan. Al op jonge leeftijd kwam ze in aanraking met het vak dat inmiddels haar grote passie is: tolken. Naast Serap schuift geestelijk verzorger Hasan aan. Hij wordt ingeschakeld als het cultuurverschil onoverbrugbaar lijkt en er anders over medicatie, ziekte of de dood wordt gedacht. Wat doe je als de familie van een patiënt niet accepteert dat de behandeling wordt gestopt? Je hoort het in ‘De Tolk aan Tafel’. 

“Mijn taak is ervoor zorgen dat mensen elkaar verstaan én begrijpen,” zegt Serap. Als tiener kwam ze vanuit Turkije naar Nederland. Al snel moest ze als kind tolken voor haar familie. “Ik tolkte bij oudergesprekken op school, of als mijn moeder iets moest regelen bij de gemeente. Zo is het begonnen.” 

Professioneel tolken

Hoewel Serap het niet erg vond om haar moeder te helpen, vind ze dat kinderen niet horen te tolken. “Je bent een kind en geen tolk. Zeker bij impactvolle gesprekken, moet er gewoon een tolk ingeschakeld worden. Gelukkig is dat tegenwoordig beter geregeld dan toen ik een kind was.” 

Serap zelf is inmiddels beëdigd tolk. In haar werk maakt ze veel mee en komt ze in bijzondere situaties terecht. Zo werd ze voorkeurstolk voor iemand die verdacht werd van zware criminelen delicten. “Dat was heel bijzonder. Ik was niet zijn eerste tolk. Een aantal waren mij al voorgegaan, maar hij wilde niet praten met hen. Met mij wel. Dat was ergens heel gaaf dat het mij wel lukte.” 

Wat deed Serap dan anders dan andere tolken? “Voor mijn gevoel niets. Ik heb gewoon mijn werk gedaan. Ik heb hem de ruimte gegeven zijn verhaal te doen. Dat recht heeft ieder mens. Misschien was dat voor hem het verschil.” 

Heftige zaken

Tolken voor iemand die verdacht wordt van zware delicten gaat je niet in de koude kleren zitten. Maar als tolk horen dit soort situaties bij je werk. “Sommige gesprekken doen veel met je. Je tolkt soms voor hele heftige zaken. Dat doet ook als mens iets met je.” 

Soms komt het werk ook te dichtbij. Zoals bij een uithuisplaatsing, waarbij de woede van een moeder op Serap werd gericht. “Ze was woedend. Ook op mij. ‘Jij zult voelen wat ik voel als jouw kind iets overkomt’, schreeuwde ze. Daar schrok ik van. Mensen vergeten soms dat ik alleen de boodschap breng, ik neem die beslissingen niet.” 

Brug tussen culturen

Tolken zitten vaak aan tafel bij intense en emotionele gesprekken waarin taal en cultuur een rol spelen. Geestelijk verzorger Hasan kent die dynamiek maar al te goed. Hij wordt ingeschakeld als er meer nodig is dan alleen een vertaling. “Ik geef uitleg over tradities, rituelen en overtuigingen. Dat is soms nodig om elkaar écht te begrijpen. Ik luister naar verhalen en vertaal ze cultureel.” 

Zo hielp hij ooit bij een gesprek tussen een arts en een moeder, toen de behandeling van haar zoon werd stopgezet. Dat verhaal, en het verhaal van Serap, hoor je in aflevering 4 van De Tolk aan Tafel. Beluister deze aflevering hieronder direct of ga naar jouw favoriete podcast-app (bijvoorbeeld Spotify of Apple Podcast) en abonneer je.